Dün yapılan 24. dönem milletvekili genel seçimleri sonucunda AKP 50% gibi bir oy oranıyla yani kelimenin tam anlamıyla her iki seçmenden birinin oyunu alarak 3. kez iktidara geldi. Seçim sisteminden, seçim çevrelerinde yapılan yeni milletvekili dağımlarından, barajı geçen 3. bir partinin olması ve bağımsız milletvekili sayısından yaşanan artıştan kaynaklanan nedenlerle milletvekili sayısı bir önceki döneme göre azalmakla birlikte 3 seçim ardı ardına kazanmanın yanı sıra her seçimde oyunu artıran performansıyla çok partili hayatımızda bir ilki gerçekleştirdi.(Adnan Menderes’in başkanlığında Demokrat Parti de üç seçim ardı ardına kazanmıştı ama kazandığı son seçimde oyları bir önceki seçime göre düşmüştü.)
Diğer seçimlerle karşılaştırmalı bir analiz yapıldığında AKP 2007 genel seçimlerine göre oylarını üç puan artırdı gözüküyor. Analistler de genelde bu seçimi temel alıyorlar. Ancak bu karşılaştırma eksik ve yetersiz kalmaktadır. Zira 2009 seçimleri yerel seçim olmasına rağmen İl Genel Meclisi Seçimi sonuçları milletvekili genel seçimleriyle karşılaştırılabilir bir nitelik taşımaktadır ve bu seçimlere göre AKP’nin oyu tam 12 puan artmıştır. Bu çok önemli bir sıçrama anlamına gelmektedir ve oyları düşüş trendine göre girmiş bir partinin bir sonraki seçimlerde oyunu artırmasının dünyada bir örneği yoktur. (2007 seçimlerinde 46.6% olan oyu 2009 İl Genel Meclisi Seçimi sonuçlarına göre 38,39’a inmişti.)
Aynı karşılaştırmayı CHP için yaptığımızda ise bu partinin hiç de öyle önemli bir sıçrama yapmadığını da rahatlıkla görebiliriz. 2007 seçimlerinde 20.88% oy alan CHP’ye hatırlanacağı gibi DSP’nin de oyları dahildi. 2009 İl Genel Meclisi Seçimi’nde CHP’nin oyu 23.08 %, seçime ayrı olarak katılan DSP’nin oyu ise 2.85%’di. Bugün CHP’nin aldığı oy ise 25.93’tür. Yani 2009 yerel seçimlerinde CHP ve DSP’nin oylarının toplamıdır. Bir başka deyişle CHP 2 sene içerisinde ve Kılıçdaroğlu rüzgarı ile sadece DSP’nin oyunu kendi tarafına çekmiştir.
Gelelim AKP’ye. Bakalım bu parti kimlerin oylarını çekti? AKP oyları yukarıda da değindiğimiz üzere yerel seçimlerde 38,39 %’du. Saadet Partisi’nden 3 puan, BBP’den 2 puan, Demokrat Parti’den 3 puan, MHP’den ise yine 3 puan alarak ve diğer küsüratlarla beraber oylarını 49,93’e getirdi ve Güneydoğu ve doğuda BDP destekli bağımsızlar olmak üzere kimseye oy kaybetmediği için, referandum sonuçlarından hareketle daha fazla oy alıp barajın altına düşürmeyi hedeflediği MHP’den arzu ettiği payı koparamasa da bu başarılı sonuca ulaştı ve bu matematiksel değişimle ben dahil bir çok kişiyi tahmininde yanılttı. Daha önceden yapmış olduğumuz değerlendirmede; tahminleri açıklarken BDP destekli bağımsızlara ve CHP’ye oy kaybedebileceğini Demokrat Parti’nin İl Genel Meclisi Seçimi’nde aldığı oyların önemli bir kısmını CHP’nin alacağını düşünmüştük. Gördük ki Türk sağı hiçbir şekilde sol bir partiye oy vermediği gibi Kürt kökenli seçmenlerden daha önceki dönemlerde AKP’ye verenler bu tercihlerinden son derece memnun gözüküyorlar.
Yukarıda değindiğimiz değerlendirmeler bazı matematiksel değişimlere dayanıyor. Bir de çıkan tabloya detaylı bakmak lazım. 7 bölgenin tamamında ve 81 ilin 66’sında birinci olmuş, (ki bağımsızları ayrı ayrı sayarsak birinci olunan il sayısı 71’e çıkıyor) Antalya dahil olmak üzere bütün güneye ve Çanakkale ile Balıkesir’i de içerecek şekilde sahillere inmeyi başarmış bir partiden bahsediyoruz. Bu çok önemli bir başarıdır ve bu başarı tablosunun nedenlerini de isterseniz ayrı bir yazının konusu yapalım.
Giray ERGİN
13 Haziran 2011 Pazartesi
