Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, İstanbul Gezi Parkı'nda Mayıs sonunda başlayan ve hükümet karşıtı eylemlere dönüşen protestoların arkasındaki unsurlardan birisinin faiz lobisi olduğunu pek çok konuşmasında vurgulayarak, bazı bankaların da içinde yer aldığını söylediği faiz lobisinin borsada spekülasyon yaptığını belirtmişti. Bunun üzerine, Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), Gezi eylemleri sırasında borsada manipülasyon yapıldığı iddiasına istinaden harekete geçti. Aracı kurumlara yazı gönderen SPK, 20 Mayıs-19 Haziran tarihleri arasında görev yapan personelin kimlik bilgileri ve yabancı müşterilerle yaptıkları işlemlerin kayıtlarını 27 Haziran'a kadar elinde olmasını istedi.

SPK tarafından dün aracı kurumlara iletilen belgede, istenilen bilgiler şöyle:

• 1 Ocak’tan itibaren geçerli olan organizasyon şeması,

• 20 Mayıs-19 Haziran dönemi içerisinde çalışan personelin görev, bölüm ve unvan bilgisi ile TC kimlik numarası,

• 20 Mayıs-19 Haziran dönemi içerisinde üretilen tüm araştırma raporları, gün içi müşteri bilgilendirme notları ve bunlarla sınırlı olmamak üzere aracı kurum müşterisine kurumsal veya kişisel olarak gönderilen her türlü bilgi, yorum analiz vb çalışmaların örneği,

• 20 Mayıs-19 Haziran dönemi içerisinde yabancı müşterilerden kuruma iletilen emirlerin niteliği bilgisi, söz konusu emirlere ilişkin telefon kayıtları, yazılı emirlere ilişkin ordinoların, internet yolu ile iletilen emirlere ilişkin chat kayıtları,

• Yabancı müşterilerin emirlerinin ne şekilde alındığı, alınan emirlerin Borsa’ya nasıl ve hangi yollar ile iletildiği bilgisine ihtiyaç duyulmuştur.

Konuyla ilgili açıklama yapan Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) Başkanı Vahdettin Ertaş, 20 Mayıs-19 Haziran arasındaki aracı kurum işlemlerinin incelenmesi ile ilgili, 22 Mayıs'ta ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Ben Bernanke'nin ''likiditenin azaltılacağı'' yönündeki açıklamaları sonrasında piyasalarda dalgalanmalar yaşandığını ve söz konusu tarihten 2 gün önce aracı kurumlara yazı gönderdiklerini belirterek; ''22 Mayıs'taki açıklamadan sonra, piyasalarda son günlere kadar dalgalanma oldu. Biz de 'sermaye piyasası mevzuatına aykırılık var mı yok mu?' diye birtakım aracı kurumlardan birtakım işlemlerle ilgili bilgi istedik. İncelemenin Gezi Parkı olaylarından önce başlamasına karşın olayların yaşandığı dönemi de kapsadığını belirten Ertaş, ''Gezi Parkı olayları bu sürece (inceleme dönemi) denk geliyor. Aracı kurumlara gönderdiğimiz yazılara bakarsanız 20 Mayıs'tan itibaren başlattığımız bir süreç. Piyasalardaki dalgalanmanın yüksek olduğu dönemlerde yaptığımız incelemenin bir yenisidir'' ifadesini kullandı.

Aracı kurumların faaliyetleri, TÜRKİYE Sermaye Piyası Aracı Kuruluşlar Birliği’nin (TSPAKB) resmi internet sitesinde şöyle anlatılmaktadır: “Aracı kuruluşlar, SPK’dan alınan yetki belgeleri çerçevesinde, alım-satım işlemlerine aracılık, halka arz işlemlerine aracılık, portföy yönetimi, yatırım danışmanlığı, repo/ters tepo işlemleri, kredili menkul kıymet, kçığa katış, menkul kıymetlerin ödünç alma ve verme işlemleri, türev araçların alım-satımına aracılık faaliyetlerini yürütür. Aracı kuruluşların araştırma bölümlerinde, bu faaliyetlere yardımcı olmak üzere, düzenli olarak ve de müşteri talepleri üzerine araştırma çalışmaları yapılmakta, çok çeşitli raporlar üretilmektedir. Dünya ve ülke ekonomisindeki gelişmelerle beraber çeşitli sektörler ve Borsa İstanbul şirketleri ile ilgili ayrıntılı bilgi ve yorumlar içeren bu raporlar, basılı olabileceği gibi, aracı kuruluşların internet sitelerinde de yayınlanabilmektedir''. Aracı kurumlardan bazıları ise şöyledir: A1 Capital Menkul Değerler A.Ş, Ak Yatırım Menkul Değerler A.Ş., Alternatif Yatırım A.Ş., Asya Yatırım Menkul Değerler A.Ş., Bahar Menkul Değerler Ticareti A.Ş., Censa Menkul Değerler A.Ş., Deniz Yatırım Menkul Kıymetler A.Ş., Eczacıbaşı Menkul Değerler A.Ş., Eti Yatırım A.Ş., Garanti Yatırım Menkul Kıymetler A.Ş., Global Menkul Değerler A.Ş., Halk Yatırım Menkul Değerler A.Ş., HSBC Yatırım Menkul Değerler A.Ş., Metro Yatırım Menkul Değerler A.Ş., Phillip Capital Menkul Değerler A.Ş., Şeker Yatırım Menkul Değerler A.Ş., Tekstil Yatırım Menkul Değerler A.Ş., Teb Yatırım Menkul Değerler A.Ş., X Trade Brokers Menkul Değerler A.Ş., Yapı Kredi Menkul Değerler A.Ş., Ziraat Yatırım Menkul Değerler A.Ş.

SPK'nın bilgi talebinin çok kapsamlı ve yabancı işlemlere odaklanmış olmasına dikkat çeken bir bankacı ise 'Bu benim şimdiye kadar gördüğüm en kapsamlı bilgi edinme talebi. Bilgi edinmenin yabancı işlemlerine odaklanmış olması faiz lobisi olarak adlandırılan yapılanmayı hedefliyor' dedi.